วันมาฆบูชา เป็นวันที่มีความสำคัญเป็นพิเศษของพุทธศาสนิกชน เพราะเป็นวันคล้ายวันที่สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรงประดิษฐานวางหลักของพระพุทธศาสนาไว้เป็นครั้งแรก เมื่อ 45 ปี ก่อนเสด็จดับขันธปรินิพพาน หรือเมื่อประมาณ 2,600 ปีมาแล้ว และยังเป็นวันคล้ายวันที่สมเด็จพระบรมศาสดาทรงปลงสังขาร เมื่อประมาณ 2555 ปีมาแล้วด้วย

วันสำคัญทางพระพุทธศาสนาที่บรรดาชาวพุทธทั่วโลกนิยมถือเป็นวันที่สมควรจัดพิธีถวายสักการบูชาพระรัตนตรัยเป็นพิเศษ 7 วัน ได้แก่ วันวิสาขบูชา วันมาฆบูชา วันอัฎฐมีบูชา วันอาสาฬหบูชา วันสูปนายิกา วันปวารณาออกพรรษา และวันรักษาอุโบสถศีล

ในบรรดาวันสำคัญทางพระพุทธศาสนาดังกล่าว นอกเหนือจากวันวิสาขบูชาแล้ว พุทธศาสนิกชนถือว่า"วันมาฆบุรมีปูชา" เป็นวันที่มีความสำคัญเป็นพิเศษยิ่ง เพราะถือกันว่า "เป็นวันที่สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรงประกาศวางหลักพระพุทธศาสนาขึ้นเป็นครั้งแรก" 

และในวันดังกล่าวนี้ ยังเป็นวันคล้ายวันที่สมเด็จพระบรมศาสดาของเรา "ทรงปลงสังขาร" (คำที่ใช้กับพระพุทธเจ้าโดยเฉพาะ กล่าวคือพระองค์ทรงปลงพระทัยที่จะเสด็จปรินิพพานแน่นอน) ด้วย

พิธีสักการบูชาพระรัตนตรัยเนื่องในมาฆบูชานี้ ไม่เคยมีมาก่อนแต่เพิ่งมามีขึ้นในสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 พระองค์ทรงโปรดเกล้าฯ ให้จัดขึ้นเป็นพระราชพิธีบำเพ็ญกุศลและสำหรับประชาชนทั่วไป ปฏิบัติสืบต่อกันมาจนถึงปีนี้

วันมาฆบูชาปีนี้ตรงกับวันพุธที่ 7 มีนาคม พ.ศ.2555 นับเป็นพิธีพระราชกุศลและพิธีกรรมของชาวพุทธที่ดำเนินการสืบเนื่องมาได้ประมาณ 192 ปีแล้ว