![]() |
เมื่อครัังที่พระพุทธเจ้าได้ตรัสรู้พระอนุตรสัมมาสัมโพธิญาณนั้น สิ่งที่ยืนยันว่าท่านมิได้เป็นเพียงพระปัจเจกพุทธเจ้า ที่ตรัสรู้ได้โดยพระองค์เองแต่ไม่อาจสอนให้คนอื่นรู้ตามซึ่งมรรคผลนิพพานได้ นั้นก็คือพระธรรมเทศนาที่ทรงแสดงเพื่อประกาศศาสนาในเบื้องแรกนี้ (ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร และอนัตตลักขณสูตร) ซึ่งเป็นดั่งพยานว่าพระตถาคตเจ้าได้เกิดขึ้นแล้วในโลกนี้อย่างแท้จริง จึงมีคุณสมบัติดังนี้คือ
เป็นผู้ไกลจากกิเลส, เป็นผู้ตรัสรู้ชอบได้โดยพระองค์เอง,
เป็นผู้ถึงพร้อมด้วยวิชชาและจรณะ, เป็นผู้ไปแล้วด้วยดี,
เป็นผู้รู้โลกอย่างแจ่มแจ้ง, เป็นผู้สามารถฝึกบุรุษที่สมควรฝึกได้อย่างไม่มีใครยิ่งกว่า,
เป็นครูผู้สอนของเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย, เป็นผู้รู้ ผู้ตื่น ผู้เบิกบานด้วยธรรม,
เป็นผู้มีความจำเริญจำแนกธรรมสั่งสอนสัตว์
พระธรรมที่ท่านประกาศในเบื้องต้นได้แก่ ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร อันเป็นปฐมเทศนาที่ พระอัญญาโกณทัญญะ ได้บรรลุถึงโสดาปัตติผล และอนัตตลักขณสูตร ที่ทำให้พระปัญจวัคคีย์ทั้งห้าได้รู้ตามและสำเร็จอรหัตผล ดังนั้นพุทธศาสนิกชนพึงศึกษาว่าธรรมใดเล่าที่พระสุคตนำมาประกาศศาสนาในเบื้องแรก